همه ما در طول زندگی برای بقا و سازگاری با تغییرات باید چیزهای جدید یاد بگیریم.اینکه یادگیری چگونه اتفاق می افتد به مبحث روانشناسی یادگیری برمی گردد که ما در این مقاله به آن پرداخته ایم.
- بررسی انواع نظریه های یادگیری در روانشناسی
- چند نوع یادگیری در روانشناسی وجود دارد؟
- روانشناسی یادگیری چیست؟تعریف یادگیری در روانشناسی تربیتی
- تفاوت حفظ کردن با یادگیری
- نقش نظریه های یادگیری در درمان فوبیا
- انواع یادگیری در روانشناسی تربیتی
- تعریف تجربه در روانشناسی
- انواع یادگیری در آموزش
دکتر شکوفه عسگری یکی از بهترین ها در حوزه یادگیری هستند جهت مشاهده و رزرو وقت به صفحه مشاور آموزش و پرورش مراجعه نمایید
بعضی اوقات افراد چیزهایی یاد می گیرند که به آنها کمک می کند زندگی بهتری داشته باشند. اما ممکن هم است فرد چیزی بیاموزد که برای سلامتی خود و جامعه اش مضر است.
یادگیری می تواند از طریق روش های مختلفی بدست بیاید.در این مقاله تعدادی از نظریه های مختلف و انواع یادگیری در روانشناسی ارائه شده است.
روانشناسی یادگیری چیست؟
روانشناسی یادگیری بر روی نحوه یادگیری و تعامل افراد با محیطشان کار می کند. روانشناسان برای تعریف یادگیری در روانشناسی تربیتی، یادگیری را یک تغییر رفتاری پایدار که در اثر تجربه بوجود آمده است بیان می کنند. این تعریف ، بر سه عنصر مهم یادگیری تأکید می کند:
اولا اینکه یادگیری شامل یک تغییر رفتاری است که می تواند بهتر یا بدتر شود.
دوما این تغییر رفتاری باید در نتیجه تمرین و تجربه بوجود بیاید.بنابراین تغییرات ناشی از بلوغ یا رشد، یادگیری محسوب نمی شود.
سوما این تغییرات رفتاری باید نسبتا دائمی و طولانی باشد.
گاهی اوقات برای حل مشکلات یادگیری باید از روانشناس یاری بگیرید، برای رزرو وقت به صفحه مشاور تحصیلی مراجعه نمایید
عده ای از متفکران و روانشناسان، یادگیری را بصورت زیر تعریف کرده اند:
- جان بی واتسون یکی از اولین متفکرانی است که ثابت کرده است که درنتیجه یادگیری تغییرات رفتاری رخ می دهد .
- گالس معتقد است که یادگیری، اصلاح رفتاری است که در اثر تجربه و آموزش بدست می آید.
- پیل هم میگوید که تغییر فردی در نتیجه تغییر محیط بوجود می آید.
- کلوسمیر یادگیری را بعنوان فرایندی توصیف کرد که در اثر تجربه ، آموزش ، مشاهده ، فعالیت و غیره منجر به تغییرات رفتاری می شود.
در روانشناسی یادگیری روند یادگیری از زمان تولد فرد شروع می شود و تا زمان مرگ ادامه دارد. همه ما برای یادگیری تلاش می کنیم و بنوعی با آن درگیریم تا بتوانیم با نیازهای متغیر محیط، سازگار شویم.
برای اینکه یادگیری اتفاق بیفتد دو چیز مهم است:
- وجود محرک در محیط
- تمایلات ذاتی مانند حالت های عاطفی و غریزی. فرد با ساختن یا بازسازی تجربیاتی که تحت تأثیر تمایلات عاطفی و غریزی است، در تمام مراحل زندگی به یادگیری ادامه می دهد.
تعریف یادگیری در روانشناسی تربیتی
انواع یادگیری در روانشناسی
انواع یادگیری در روانشناسی شامل موارد زیر می شود:
یادگیری حرکتی:
فعالیت های روزمره مانند پیاده روی ، دویدن ، رانندگی و غیره را باید خوب یاد گرفت. این فعالیت ها شامل هماهنگی عضلانی است.
یادگیری کلامی:
مربوط به زبان است که ما برای برقراری اشکال مختلف ارتباط کلامی مانند نمادها ، کلمات ، زبان ها ، اصوات ، شکل ها و علائم از آن استفاده می کنیم.
یادگیری اصول:
یادگیری اگر طبق قاعده و اصول باشد به مدیریت موثرتر کار کمک می کند. این نوع یادگیری، رابطه بین مفاهیم مختلف را توضیح می دهد.
اگر به دنبار بهترین مشاوران برای کنکور و درس هستید حتما صفحه مشاور کنکور را مطالعه نمایید.
یادگیری نگرش:
گرایشات ما تا حد زیادی رفتارمان را شکل می دهد ، زیرا رفتار مثبت یا منفی ما بر اساس تمایلات نگرشی ما است.
یادگیری مفهومی:
این شکل از یادگیری با فرایندهای شناختی بالاترمانند هوش ، تفکر ، استدلال و … همراه است ، که ما از کودکی یاد می گیریم. یادگیری مفهومی برای شناسایی یا شناخت خیلی چیزها مفید است.
یادگیری تبعیض:
این نوع یادگیری که بین محرکهای مختلف با پاسخهای مناسب و متفاوت تمایز قایل میشود ، محرکهای تبعیض نامیده می شود.(توانایی پاسخ مختلف به محرک های متفاوت)
انواع نظریه های یادگیری در روانشناسی رفتاری
انواع نظریه های یادگیری در روانشناسی رفتاری ۳ نوع است. شرطی سازی کلاسیک ، شرطی سازی عملی و یادگیری مشاهده ای که هرکدام را به اختصار توضیح می دهیم:
شرطی سازی کلاسیک
در شرطی سازی کلاسیک که به آن پاولفی هم می گویند، فرایند یادگیری بعنوان یک ارتباط یا وابستگی بین محرک و پاسخ توصیف می شود.
تئوری های شرطی سازی کلاسیک به کمک آزمایشات پاولف توضیح داده شده است که در آن غذا بعنوان یک محرک طبیعی با یک محرک خنثی که یک زنگوله است جفت شدند.با ایجاد ارتباط و اتصال بین غذا و زنگ می توان به پاسخ مورد نظر رسید.
ما این روند را در طول زندگی روزمره خود تجربه می کنیم. به عنوان مثال ، ممکن است در هنگام طوفان ، روشنی را در آسمان ببینید و سپس صدای بلند رعد و برق را بشنوید. صدای رعد و برق به طور طبیعی باعث پریدن شما می شود از آنجا که با روشن شدن آسمان، می توان رعد و برق را پیش بینی کرد ، ممکن است شما این دو را با هم مرتبط کرده و با دیدن صاعقه بپرید.
با شرطی سازی کلاسیک یاد می گیریم که رویدادها را به هم پیوند دهیم و در نتیجه یک رفتار، تشویق یا تنبیه شویم. تشویق باعث می شود آنکار را باز هم تکرار کنیم در حالی که مجازات باعث جلوگیری از تکرار آن رفتار می شود.
شرطی سازی عملی
نظریه های شرطی سازی عملی معتقد است که عواقب کارها، رفتار را شکل می دهند.این تئوری می گوید که شدت پاسخی که ارائه می شود روی افزایش یا کاهش تشویق یا تنبیه اثر می گذارد.
اسکینر در خصوص این نظریه توضیح داد که چگونه می توانیم با تشویق یک رفتار باعث شویم فرد آن کار را دفعه بعد بهتر انجام دهید یا بالعکس با تنبیه یک رفتار بتوانیم انجام دوباره آن کار را بخوبی مهار کنیم.
یادگیری مشاهده ایی
برخلاف دو روش قبلی که در آنها یادگیری فقط از طریق تجربه مستقیم بدست می آمد، در یادگیری مشاهده ای با فرایند مشاهده و تقلید از کاری که دیگران انجام می دهند سرو کار داریم.
بسیاری از یادگیری ها در انسان و حیوان از این طریق حاصل می شود.
مثلا پسری که می خواهد قایق سواری را یاد بگیرد با نگاه کردن به حرکات پدرش که اینکار را خوب انجام می دهد می تواند از او تقلید کند تا موفق شود و بالعکس از انجام حرکاتی که منجر به شکست می شود خودداری کند.
برای اینکه یادگیری مشاهده ای مفید و موثر باشد، در نظر گرفتن چهار عنصر مهم ضروری است:
انگیزه ، توجه ، حافظه و مهارت های حرکتی.
تفاوت حفظ کردن و یادگیری
فرایند یادگیری تحت تاثیر یادگیری، محیط خانوادگی و اجتماعی، وراثت، و میزان رشد است.این عوامل باعث بروز تغییرات در هوش، خلاقیت، انگیزه، ظرفیت پردازش اطلاعات، برقراری ارتباط با دیگران و … می شود.
اگر به دنبال راهکارهایی برای بهبود مطالعه هستید به صفحه مشاوره درسی مراجعه نمایید
یادگیری و حافظه بقدری با هم ارتباط دارند که اغلب افراد تفاوت ایندو را متوجه نمی شوند.
روانشناسان یادگیری، یادگیری را فرایندی تعریف می کنند که رفتار بعدی را اصلاح می کند.اما حافظه توانایی بیادآوردن تجربیات گذشته است.حافظه برای یادگیری ضروری است چون ما هرانچه را یاد می گیریم باید در جایی ذخیره کنیم که در زمان لازم بتوانیم انرا بازیابی کنیم.در واقع حافظه، اطلاعات مربوط به یادگیری را در خود نگه می دارد.
همانطور که بین حافظه و یادگیری ارتباط وجود دارد بین حافظه و درک و فهم نیز رابطه ای هست.اگر چیزی را درک کنیم بهتر می توانیم آنرا بخاطر بسپاریم.این تفاوت بین حافظه و یادگیری گاهی باعث ناامیدی داشن آموزان می شود چراکه آنها نمی دانند برای بهبود نمرات ضعیفشان چکار باید بکنند.
شرط لازم برای کسب نمره خوب فقط درک موضوع نیست بلکه دانش آموز باید اطلاعات را در حافظه بلند مدت ذخیره کند تا بتواند در مواقع لازم از آن استفاده کندو
مثلا روش های یادگیری زیر بی تاثیر است:
خواندن موقع گوش دادن به موسیقی، مطالعه کنار دوستان، مطالعه بیش از ۴۵ دقیقه بی وقفه، مطالعه موقعی که موبایل در دستتان است و …
درمان فوبیا با نظریه های یادگیری
نظریه یادگیری یک اصطلاح گسترده است که چندین نظریه رفتاری مبتنی بر یادگیری را در برمیگیرد.بسیاری از روانشناسان برای درمان فوبیا از نظریه های یادگیری کمک می گیرند. طبق تئوری یادگیری، فوبیا زمانی ایجاد می شود که واکنش های ترس، تشویق یا تنبیه شوند.تشویق و تنبیه می توانند مثبت یا منفی باشند مثلا تشویق مثبت ارائه یک چیز مثبت است.برای نمونه زمانیکه والدین بخاطر دوری از مار به کودک پاداش می دهند.و تنبیه مثبت یعنی ارائه چیزی منفی یا نامطلوب برای جلوگیری از تکرار یک رفتار، مانند گزش کودک توسط مار.
نظریه ترکیبی درمان شناختی رفتاری محبوبترین روش درمان فوبیا است.فردی که فوبیا دارد معتقد است که موقعیت های ترسناک ذاتا خطرناک هستند.این باور باعث می شود که فرد بطور اتوماتیک افکار منفی تولید کند و به محض مواجه شدن با شرایط ترسناک یک واکنش رفتاری تشویشی از خود نشان دهد.
برای آشنایی بیشتر با فوبیا و راه های درمان آن به صفحه درمان فوبیا مراجعه نمایید.
نظریه cbt به شما کمک میکند تا بتدریج طرز فکر خود را تغییر داده و بتوانید ترس هایتان را مدیریت کنید.
انواع یادگیری در روانشناسی تربیتی
در روانشناسی یادگیری و آموزش هفت سبک مختلف یادگیری وجود دارد:
۱-فراگیران شنیداری و موسیقیایی
یادگیرنده های شنیداری دوست دارند راه حل ها و مثال هایی را که برایشان توضیح داده می شود بشنوند. این دسته ممکن است کلمات را با صدای بلند یا بصورت زمزمه بیان کنند تا بهتر مطلب را یاد بگیرند.
۲-فراگیران دیداری
این افراد با نگاه کردن به اشکال، نمودار،و … یا با دیدن افرادیکه یک موضوع را توضیح می دهند مطالب را یاد می گیرند.
۳-یادگیری کلامی
فراگیران کلامی برای یادگیری از بازی های کلمه ای و شعر استفاده می کنند. این افراد معانی اکثر کلمات را می دانند و بطور موثر آنرا بکار می برند.این افراد از کلمات بصورت رمز برای یادگیری بهتر استفاده می کنند.
۴-فراگیران منطقی ریاضی
۵-یادگیرنده فیزیکی یا حرکتی
یادگیرندگان عملی ترجیح می دهند به صورت فیزیکی با موضوع درگیر شوند.
۶- یادگیرنده اجتماعی و بین فردی
یادگیرندگان اجتماعی به شرکت در گروه ها و همکاری با دیگران علاقه مند هستند. برخی از یادگیرندگان اجتماعی ترجیح می‌دهند در یک محیط گروهی مطلب را گوش کنند تا تنهایی.
۷- فراگیران انفرادی و درون فردی
یادگیرندگان انفرادی می توانند یادگیرندگان دیداری، شنیداری، فیزیکی، کلامی یا منطقی باشند.
تعریف تجربه در روانشناسی
تعریف تجربه در روانشناسی در یک جمله خلاصه می شود.تجربه، محرکی است که باعث یادگیری شده است.
تجربه به شکل های متفاوتی بوجود می آید.تجربه فیزیکی، ذهنی، عاطفی، مذهبی، اجتماعی و …
تجربه ذهنی بواسطه تاثیر عاطفی و شناختی یک تجربه انسانی بوجود می آید در حالی که تجربه فیزیکی نتیجه یک رویداد واقعی و ملموس است که فرد تجربه می کند.مثلا ما هر زمان یک یک دردی را تجربه می کنیم یک تجربه ذهنی داریم.ما بعنوان فردی که درد می کشد شاید بتوانیم درد را توصیف کنیم و اجزای آن را شناسایی و احساس کنیم اما هیچ شخص دیگری نمی تواند به تجربه ذهنی ما از درد پی ببرد و آنرا بطور واقعی احساس یا اندازه گیری کند.
اصلی ترین انواع یادگیری در آموزش
همانطور که می دانید دانشمندان سالهای زیادی تحقیق کردند تا بهترین روش های یادگیری برای دانش اموزان را پیدا کنند.یکی از نظریه های معروف در این زمینه مدل VARK است که ۴ نوع گیرنده دیداری، شنیداری، حرکتی و خواندن/نوشتن را شناسایی می کند.
معمولا بیشتر افراد ترکیب این ۴ سبک هستند اما یکی از سبک های یادگیری شان بر بقیه غالب است.
حال ویژگی هریک از این سبک ها را توضیح می دهیم:
افرادی که بصورت بصری یاد می گیرند ترجیح می دهند که اطلاعات را از طریق نقشه، نمودار، چارت، الگو و اشکال دریافت کنند اما خیلی با عکس و فیلم ارتباط برقرار نمی کنند.
یادگیرندگان شنیداری کلا با شنیدن اطلاعات راحت تر هستند.آنها معتقدند مطالبی که با صدای بلند شنیده می شود به درک مطلب بیشتر کمک می کند و معمولا صحبت هایی را که در سخنرانی یا بحث های گروهی می شنوند بهتر درک می کنند.
یادگیرندگان حرکتی هم باید یک کاری را انجام بدهند تا یاد بگیرند.تجربه عملی برای آنها جذابتر است.
یادگیرندگان خواندنی/نوشتنی اطلاعات را در قالب نوشتن یا خواندن کلمات بهتر دریافت می کنند.انها معمولا در تکالیف کتبی خوب عمل می کنند.
سلام
آیا گرفتن پستانک توسط کودک یادگیری محسوب میشود