تا بحال با افرادی روبرو شده اید که شما را از بالا به پایین نگاه کنند، از خودشان زیاد تعریف کنند و انتظار داشته باشند خیلی تاییدشان کنید.اگر جوابتان بله است با یک فرد خودشیفته روبرو هستید که باید برای درمان خودشیفتگی خودش نزد روانشناس برود.
در این مطلب به بررسی اختلال شخصیت خودشیفته یا نارس پرداخته ایم.
- اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
- افراد خودشیفته چه علائمی دارند؟
- علت خودشیفتگی یا اختلال نارسیستیک
- درمان خودشیفتگی
- اختلال شخصیت خودشیفته و ازدواج
- چطور با فرد خودشیفته رفتار کنیم؟
- آیا خودشیفتگی درمان دارد؟
اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
خودشیفتگی یکی از انواع اختلالات شخصیت و یک وضعیت روانی است که توسط DSM5 تایید شده است.افراد خودشیفته تشنه توجه و تحسین بیش از حد هستند.در روابط عاطفی ناموفق عمل می کنند و احساس همدلی با دیگران ندارند.خودشان را با اعتماد به نفس نشان می دهند اما در برابر کوچکترین انتقادی نقابشان برداشته می شود و عزت نفس پایین انها خودنمایی می کند.
کسانی که دچار اختلال شخصیت خودشیفته هستند معمولا در بسیاری از زمینه های زندگی مثل کار، مدرسه، روابط و امور مالی دچار مشکل می شوند چرا که فکر می کنند سزاوار لطف و تحسین خاصی می باشند که تاکنون دریافت نکرده اند.به همین خاطر اکثرا ناراضی و ناامید هستند.
افراد خودشیفته چه علائمی دارند؟
علائمی که هر فرد خودشیفته از خود نشان می دهد با دیگری متفاوت است اما بطور کلی این افراد ویژگی های زیر را دارند:
- بصورت اغراق امیز احساس خودبزرگ بینی دارند
- فکر میکنند لایق تحسین مداوم و بیش از حد هستند
- انتظار دارند بدون اینکه دستاوردی داشته باشند بعنوان برترین فرد در آن حوزه شناخته شوند
- اگر مهارت یا دستاوردی داشته باشند انرا خیلی بزرگ جلوه می دهند
- در مورد موفقیت، زیبایی، قدرت و یک همسر عالی خیال پردازی می کنند
- دوست دارند دیگران را تحقیر کنند و انها را حقیر می بینند
- از دیگران بعنوان پله ای برای رسیدن به مقاصدشان استفاده می کنند
- در شناخت نیازها و احساسات دیگران ناتوانند یا اینکه اصلا تمایلی به اینکار ندارند
- به دیگران حسادت می کنند و باور دارند که دیگران هم به انها حسادت می کنند
- رفتارهای متکبرانه از خود نشان می دهند
- اصرار دارند از هر چیزی بهترینش را داشته باشند
- از انتقاد بیزارند
- نسبت به خشم یا اهانت واکنش نشان می دهند و سعی می کنند طرف مقابل را تحقیر کنند
- در مواجهه با استرس و سازگاری با تغییرات مشکل دارند
چنانچه ۵ تا از این علائم را داشته باشید حتما باید به یک روانشناس جهت بررسی و تست شخصیت مراجعه نمایید.
علت خودشیفتگی یا اختلال نارسیستیک
هنوز علت دقیق شخصیت خودشیفته مشخص نیست اما ممکن است بخاطر تحسین یا انتقاد بیش از حد والدین در دوران کودکی، ژنتیک یا ارتباط بین مغز، رفتار و تفکر باشد.
درمان خودشیفتگی چیست؟
آیا راهی برای درمان خودشیفتگی وجود دارد؟متاسفانه هیچ درمان قطعی خودشیفتگی وجود ندارد.اختلال های شخصیت می توانند بهتر شوند اما بطور کلی برطرف نمی شوند.بنابراین فکر نکنید می توانید با یک قرص یا با چند جلسه مشاوره صد درصد خودشیفتگی را درمان کنید.
شخصیت های خودشیفته با مشاوره های طولانی مدت می توانند مشکلات خود را بهتر بشناسند و نسبت به تغییر آنها اقدام کنند.آنها یاد می گیرند که چطور به شیوه مثبت و مفید با دیگران ارتباط برقرار کنند.عزت نفسشان را بالا ببرند و انتظارات واقع بینانه تری از دیگران داشته باشند.
همچنین اگر روان درمانگر صلاح بداند شما را به روانپزشک ارجاع می دهد تا در کنار مشاوره از داروهایی برای کنترل علائم اضطراب و افسردگی استفاده کنید.این داروها معمولا در دسته مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین مثل فلوکستین، سرترالین و پاروکستین یا داروهای ضد روانپریشی مثل ریسپریدون قرار می گیرند.برای کاهش نوسانات خلقی هم پزشک ممکن است لیتیوم تجویز نماید.
یکی از راه درمان اختلال شخصیت خودشیفته گفتار درمانی است که به آن روان درمانی نیز می گویند.
روان درمانی به فرد خودشیفته کمک می کند تا:
- یاد بگیرد با دیگران بهتر ارتباط برقرار کند تا روابط نزدیک تر، لذت بخش تر و بهتری داشته باشد.
- دلایل احساسات خود و آنچیزی که باعث ایجاد بی اعتمادی، رقابت، دوست نداشتن خود و دیگران می شود را پیدا کند.
- یاد بگیرد مسئولیت رفتار خود را قبول کند.
- توانایی ها، مهارت ها و پتانسیل های واقعی خود را هم بشناسد و هم بپذیرد تا بتواند هرنوع انتقاد یا شکست را تحمل کند.
- قدرت درک و مدیریت احساسات خود را افزایش دهد.
- یاد می گیرد چطور عزت نفس ش را بالا ببرد.
- یاد می گیرد اهداف قابل دسترسی برای خود تعیین کند نه اهداف غیر واقع بینانه.
اختلال شخصیت خودشیفته و ازدواج
نحوه شناخت اختلال شخصیت خودشیفته و ازدواج با انها چگونه است؟ اگر در حال حاضر در رابطه هستید و حس می کنید رفتارهای فرد مقابل به خودشیفتگی می خورد قبل از تصمیم به ازدواج حتما با هم نزد مشاور بروید.اگر هم ازدواج کرده اید که باید بدانید چطور با یک شخصیت خودشیفته رفتار کنید تا زندگی بهتری داشته باشید.
در ارتباط با افراد خودشیفته معمولا احساس می کنید که ارتباط نزدیکی بین شما وجود ندارند چون فرد خودشیفته هیچوقت از شما سوال نمی کنند که چه چیزی می خواهید یا چه برنامه ای برای اینده دارید.
یک وقتایی حس می کنید بصورت غیر مستقیم شما را تهدید می کنند که اگر کاری که میخواهند انجام ندهید یا تسلیم آنها نباشید اتفاقات بدی برایتان رخ می دهد.
گاهی احساس بی کفایتی و کمبود می کنید چون شریک خودشیفته تمایل دارد شما را ناامید کند و نظرهای منفی بدهد.
یک راه درمان خود شیفتگی کنترل احساسات می باشد ، برای ایجاد راهکارهای مناسب در خودکنترلی به صفحه کنترل احساسات عاطفی مراجعه نمایید.
وقتی مطمئن هستید یک چیزی درست است اما پارتنر خودشیفته شما سعی دارد آنرا انکار کند و با این رفتار کاری می کند که شما به عقل خودتان شک کنید.مثلا ممکن است یک اتفاقی قبلا رخ داده باشد اما آنها یک طوری به شما القاء می کنند که اشتباه کرده اید و اصلا اتفاقی نیفتاده است.
بعضی اوقات از گفتگو با او خودداری می کنید چون می دانید که به مشاجره ختم می شود.چرا؟چون فرد خودشیفته دائم کاری میکند که شما واکنش منفی نشان دهید.
شما همیشه خودتان را مسئول می دانید چون خودشیفته ها فکر میکنند همه چیز تقصیر شماست و هرگز برای اشتباهاتشان عذرخواهی نمی کنند.چون اصولا کسی را در حد خود نمی بینند که بخواهند معذرت خواهی کنند.
نشانه برای اینکه بفهمید طرف شما به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلا می باشد زیاد است که نمیتوانیم همه ی آنها را بیان کنیم.
اما بطور کلی در رابطه با شخص خودشیفته شما خودتان را گم کرده اید چون هر کاری که می کنید، هر تصمیمی که می گیرید فقط برای این است که شریک یا همسر خودشیفته خود را راضی نگه دارید.
چطور با فرد خودشیفته رفتار کنیم؟
نحوه رفتار با پارنتر خودشیفته چگونه باید باشد؟معمولا کسانیکه با یک فرد خودشیفته رابطه دارند می پرسند که چگونه خودشیفته را کنترل کنیم؟
۱-اولین و مهمترین توصیه ما این است که در مورد افراد خودشیفته آموزش ببینید.چون فقط در اینصورت است که شناخت شما نسبت به این اشخاص بیشتر می شود و نقاط ضعف و قوتشان را بهتر درک می کنید.با اینکار اولین قدم را در جهت پذیرش آنها همانگونه که هستند برمیدارید و انتظاراتی که از رابطه دارید واقع بینانه تر خواهد شد.
۲-دومین قدم این است که عزت نفستان را بالا ببرید.داشتن عزت نفس سالم به کنار آمدن با رفتارهای مضر افراد مبتلا به NPD کمک می کند.
۳-حد و مرزهای واضحی برای خودتان و او تعیین کنید.بجای اینکه تلاش کنید یک خودشیفته را تغییر دهید رفتارهای غیر قابل قبول آنها را شفاف بیان کنید.برای مشخص کردن این مرزها از تهدید یا اولتیماتوم استفاده نکنید چون نتیجه عکس می دهد.باید طوری حد و مرز معلوم کنید که شما را جدی بگیرند.
۴-از برخورد مستقیم و انتقاد به نارس ها خودداری کنید.انتقاد کردن از یک فرد خوشیفته حتی اگر سازنده باشد وضعیت را بدتر می کند و باعث می شود در نهایت مجبور به عذرخواهی از آنها بشوید.اگر میخواهید انتقاد هم بکنید آنها فقط می توانند انتقادهای ریز که همراه با چاپلوسی باشد را بپذیرند.پس هوشمندانه رفتار کنید.
۵-رفتارهای آسیب زای آنها را نپذیرید.همانقدر که مقابله با یک فرد خودشیفته بیهوده است، بحث کردن با آنها هم اصلا کار عاقلانه ای نیست.چون کاری با شما می کند که فکر کنید خودتان مشکل دارید.آنها خود را قربانی می دانند چون نمی خواهند بپذیرند که در ایجاد آن شکل نقش داشته اند.اما بهترین کار این است که گفتگو را خاتمه دهید و برای او روشن کنید که چنین رفتاری را نمی پذیرید.
۶-برای آنها یکسری محدودیت بگذارید.متاسفانه افراد NPD هیچ اعتقادی به رعایت حد و مرزها ندارند.آنها برای رفع نیازشان هرکاری میکنند و چون نمی توانید رفتار آنها را کنترل کنید سعی کنید رفتار خودتان را کنترل کنید.چگونه؟ اجازه ندهید با بی احترامی با شما و دیگران صحبت کنند.مکالمه یا پاسخ های متنی به پیام های انها را محدود کنید.اگر فکر میکنید سلامت روانی شما در معرض خطر است رابطه خود را با خودشیفته ها قطع کنید.
آیا خودشیفتگی درمان دارد؟
اگرچه برخی از روانشناسان معتقدند که خودشیفتگی درمان قطعی ندارد؛ باید گفت که بهبود و گاهی درمان این اختلال به دلیل پیچیدگی آن، طولانی‌تر از انتظارات عموم خواهد بود. این روند درمانی باید به صورت مرحله‌ای انجام شود و ممکن است گاهی از حوصله‌‌ی مراجعه‌کنندگان خارج باشد. البته گفتنی است که مدت فرایند درمان، به عوامل گوناگونی از جمله شدت اختلال، تعداد جلسات، روحیات فردی و … بستگی دارد.
بسیاری از افراد مبتلا به خوشیفتگی، به دنبال رهایی یا تغییر علائم ناشی از مشکل خود نیستند و تنها برای فرار از احساسات ناخوشایند خود به مراکز مشاوره مراجعه میکنند. از این رو شاید بتوان گفت که اولین مرحله در درمان اختلال خودشیفتگی، تسکین یا التیام علائم اولیه این بیماری است.
بعضی افراد ممکن است به محض مشاهده‌ی نشانه‌های بهبود و تسکین علائم اولیه، درمان را رها کنند. اما باید گفت که در درمان خودشیفتگی، پس از کاهش علامت‌های اولیه‌ی اختلال و کنترل کردن رفتارهای نادرست، مراحل جدید درمان آغاز می‌شود.
معمولا روانشناسان از روش‌ها و جلسات روان‌درمانی برای درمان این اختلال استفاده میکنند. اما در شرایط حاد، ممکن است نیاز باشد تا فرد بیمار به روانپزشک ارجاع داده شود. علم روانشناسی راهکار اصلی برای درمان این اختلال را ایجاد ارتباطات موثر با افراد می‌داند. انتقادپذیری، کنار آمدن با گذشته، پذیرش دیگران، مقایسه نکردن شرایط خود با بقیه و احترام متقابل می‌تواند به فرد کمک کند تا از فرایند درمان سربلند بیرون آید.
سلام
من یه سوال خیلی مهمی دارم که خیلی ذهنمو درگیر کرده و کلا ذهنمو ریخته به هم
ببینید من الان حدود یه هفته هست که فهمیدم اون کسی که الان ۴ ساله باهاش در ارتباطم یه ادن نارسیسمه
خیلی جاها خوندم و شنیدم که با همچین آدمی اصلا نباید رابطه برقرار کرد،ایشون یه آدم نا امنه،خیانت میکنه تهش،بده و فلان و چنان و همه یه جوری راجب این اختلال حرف میزنن که انگار ایشون همه رفتاراش از عمده،انگاری خودش از عمد طرف مقابلش رو اذیت میکنه و باعث رنجش میشه
این درسته؟؟واقعا رفتارای یه آدم نارسیسم از رو عمده و ما فقط باید بهش کم محلی کنیم و رهاش کنیم یا نه بودن من کنارش تو این شرایط درسته؟؟؟؟؟
درود بر شما هیچ وقت بدون دیدن فرد مورد نظر و مصاحبه با ایشون نمیشه نظر داد یا برچسب زد که این شخص نارس هست یا نه.بهتره ایشون به روانشناس مراجعه کنن تا بررسی بشن.بعد در خصوص کنار ایشون بودن بایستی مشاوره بگیرید.موفق باشید