همه افراد از سنین پایین به دلایل متعددی از جمله شرایط خانه و خانواده، اجتماع و … با یکسری مسائل و نقاط حل نشده در درون خودشان روبرو می شوند که با بالا رفتن سن، این مشکلات ریشه ای تر می شود و مسلما می تواند روی جنبه های مختلف زندگی فرد و حتی خانواده ای که می خواهد در آینده تشکیل بدهد، اثر نامطلوب بگذارد.روانشناسی بالینی به شاخه ای از علم روانشناسی گفته می شود که به بررسی ریشه ایی مشکلات و اختلالات موجود در هر شخص می پردازد.
ممکنه شما هم به مواردی برخورده باشید که ندانید از کجا نشات می گیرد.ما اطلاعات جامعی را در ادامه مقاله بیان کرده ایم که پیشنهاد می کنیم همراه ما باشید تا نسبت به رفتارهای خودتون آگاهی بهتری پیدا کنید.
- روانشناسی بالینی چه تخصصی است و به چه کار می آید؟
- روانشناس بالینی چیست و در چه زمینه هایی می تواند به ما کمک کند؟
- روانشناسی بالینی چگونه می تواند بر قشر کودک و نوجوان اثر بگذارد؟
- یک متخصص روانشناس بالینی از چه روش های برای درمان فرد استفاده می کند؟
- همه چیز درمورد روانشناس بالینی
- مهمترین مهارت یک روانشناس بالینی چیست؟
- چگونه روانشناس بالینی شویم؟
روانشناسی بالینی چیست؟
روانشناسی بالینی رشته‌ای است که با کمک اصلهای روانشناختی، مشکلات عاطفی و رفتاری را تشخیص داده و راهکارهایی برای درمان آن ارائه می کند. بسیاری از نابهنجاری های روحی و روانی که در دوره های سنی مختلف از کودکی تا نوجوانی و بزرگسالی رخ می دهد ریشه بالینی دارد.
روانشناسان بالینی با استفاده از مصاحبه و مشاهده بالینی و تست های مختلف شخصیت شناسی به بررسی این اختلالات و مشکلات شناختی، روانی و رفتاری و علل آن می پردازند. و پس از ارزیابی و تشخیص با استفاده از مداخلات مناسب درمانی نظیر رفتاردرمانی، شناخت درمانی، روانکاوی و … به بیماران کمک می کند تا بتوانند با مشکلاتی که برای آنها بوجود آمده مقابله کرده و به روال عادی و طبیعی زندگی خود برگردند.
روانشناسی بالینی در چه زمینه هایی کاربرد دارد؟
روانشناسی بالینی درزمینه های مختلف به افراد کمک میکند. که ما اگر در این مورد اطلاعات کافی داشته باشیم می توانیم در موقع نیاز با رجوع به یک روانشناس بالینی خوب مشکل خود را حل کنیم.
- درمان وسواس با کمک روانشناسی بالینی(چطور به درمان وسواس کمک می کند؟)از نظر یک روانشناس بالینی خوب وسواس، یک اختلال روانی است که به شکل های گوناگون فکری و عملی بروز می کند. پیام های ذهنی این افراد آنها را مجبور به انجام برخی رفتارهای وسواسی می کند که اگر آنرا انجام ندهند دچار اضطراب می شوند.
برخی از افراد فکر می کنند که اگر تمایلات ذهنی خود را مو به مو انجام دهند موفق به کنترل وسواس خود شده اند در صورتیکه باید بگوییم کاملا در اشتباه هستند و اگر از یک متخصص روانشناس بالینی کمک نگیرند این اختلال تمام زندگی آنها را مختل می کند . - درمان افسردگی با روانشناسی بالینی(آیا می توان به کمک این شاخه از روانشناسی افسردگی را از بین برد؟)خیلی ها نمی دانند ولی دچار افسردگی هستند و از مشکلاتی همچون بی انگیزگی، احساس خستگی مداوم، بی حوصلگی، کم خوابی یا پر خوابی، کم خوری یا پر خوری ، احساس غم ، بغض و … رنج میبرند.
یک روانشناس بالینی علائم افسردگی را به خوبی می شناسد و با بررسی خلق وخو و خصوصیات افراد، این اختلال را تشخیص داده و با ارائه راهکارهای مناسب کمک شایانی به درمان فرد می کند. بدین ترتیب آرامش و انگیزه دوباره به زندگی بیمار باز میگردد. - درمان استرس از طریق روانشناسی بالینی(آیا روانشناس بالینی می تواند استرس فرد را از بین ببرد؟)افرادی که همواره در زندگی خود تشنج و تنش را تجربه می کنند دچار فشار روانی بالایی هستند که همین امر منجر به وجود دائمی استرس در زندگی روزمره شخص می شود. عامل این استرس می تواند اتفاقات ناخوشایندی باشد که فرد با آن روبرو شده است.یک متخصص بالینی می داند که اینگونه افراد اغلب با دلشوره ، ترس و نگرانی دست و پنجه نرم می کنند به همین جهت با استفاده از تکنیک ها و رویکرد های مختلف به افراد کمک می کند تا بتوانند براین نگرانی و ترس های مداوم غلبه کرده و لذت یک زندگی آرام را تجربه کنند.
روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
روانشناسی بالینی کودک و نوجوان زیرشاخه ای از رشته روانشناسی است که هدف اصلی آن بررسی،تشخیص و درمان مشکلات روانشناختی-رفتاری کودکان و نوجوانان بر پایه مبانی روانشناسی رشد و آسیب شناسی می باشد.
متاسفانه آمار رو به رشد مشکلات کودکان و نوجوانان، نشان می دهد که این مسائل از چالش های خانواده، جامعه، آموزش و فرهنگ حاکم بر اجتماع سرچشمه می گیرد. شناسایی این موارد و مداخله به موقع متخصص روانشناسی بالینی کودک و نوجوان باعث پیشگیری از شدت و عمق این مشکلات می شود.
گاهی برای حل مشکلاتمان باید از روان درمانگر کمک بگیریم تا ریشه ای درمان شویم برای مطالعه بیشتر به صفحه روان درمانی پویشی مراجعه نمایید.
رویکردهای درمانی یک متخصص روانشناسی بالینی چیست؟
- CBT (رفتاردرمانی شناختی)
روانشناسان بالینی بااستفاده از روش CBT در ابتدا تمامی رفتارهای آزاردهنده شخص، بعلاوه افکاری که شخص را به طرق مختلف اذیت می کند، شناسایی و طبقه بندی کرده و در مرحله بعد به فرد کمک می کند که تشخیص دهد این افکار واقعی هستند یا خیر؟ در گام آخر هردو با همکاری یکدیگر به تغییر این افکارو رفتارها می پردازند. - گروه درمانی
دربرخی موارد، با افرادی روبرو هستیم که از یک مشکل واحد رنج میبرند. در چنین شرایطی متخصص بالینی با برگزاری جلساتی به صورت گروهی این افراد را دورهم جمع کرده و خود به عنوان رهبرگروه درجلسه شرکت می کند .
در این جلسات، افراد متوجه می شوند که تنها خودشان نیستند که این مشکل را دارند بلکه خیلی های دیگر هم از چنین مسئله ای در زندگی شان رنج می برند . افراد در جلسات گروهی علاوه بر اینکه راهنمایی های علمی روانشناس بالینی را دریافت می کنند، از تجربیات همدیگر برای رفع مشکلشان استفاده می کنند. - نوروفیدبک
این روش درمانی نسبت به سایر متد های موجود قدری جدیدتر می باشد . دراین روش، روان شناس بالینی با استفاده از دستگاه های مناسب امواج مغزی فرد را بررسی کرده و با ارائه تکنیک، و تمرین های منظم و متفاوت باعث به وجود آمدن تغییراتی در رفتار و عملکرد فرد می شود.
از نوروفیدبک برای درمان کودکان، نوجوانان و بزرگسالان استفاده می شود و بازه زمانی خاصی هم ندارد .
روانشناس بالینی
روانشناسان بالینی در محیط های مختلفی مثل مدارس، زندان ها، موسسات تحقیقاتی، دانشگاه ها، مشاغل و سازمان های خصوصی کار می کنند.آنها علاوه بر اینکه بصورت مستقیم با بیماران سرو کار دارند بعنوان محقق یا مربی هم فعالیت می کنند.
داشتن مدرک دکترا یا کارشناسی ارشد برای کار کردن در این زمینه نیاز است اما کسانی که مدرک دکترا گرفته اند انتخاب های بیشتری در مورد اینکه کجا و به چه شکل کار کنند خواهند داشت.
از آنجاییکه هر فردی منحصر به فرد است، مشکلات، شخصیت و اولویت های متفاوتی هم دارد.وظیفه یک روانشناس بالینی این است که با در نظر گرفتن این عوامل یک برنامه درمانی مختص بیمار خود ارائه کند.
روانشناس بالینی با مصاحبه های شخصی با بیمار، مشاهده رفتار او، و نتایج پرسشنامه هایی که پر کرده است مشکل را شناسایی می کند.
بسته به مشکل و شرایط بیمار روانشناس بالینی از یک یا ترکیب روش های Psychodynamic, Cognitive, Behavioral یا Humanistic برای درمان بیمار استفاده می کند.
مهمترین مهارت یک روانشناس بالینی چیست؟
همانطور که می دانید روانشناسان بالینی برای کاهش و درمان پریشانی ها، غم و اندوه و سایر مشکلات روانی افراد کار می کنند.
مهارت های روانشناسی بالینی مجموعه ای از رفتارها، توانایی ها و ویژگی های حرفه ای است که به او کمک می کند تا در رشته روانشناسی بالینی موفق باشد.برخی از این مهارت ها در دانشگاه و کارگاه های آموزشی بدست می آید و برخی هم ممکن است توانایی های ذاتی فرد باشد.
اما مهمترین مهارت یک روانشناس بالینی بغیر از همدلی و همدردی که یک مهارت اجتماعی است و باعث ایجاد ارتباط قوی با بیمار می گردد، تفکر انتقادی و توانایی حل مساله است.یعنی روانشناس با تکیه بر منطق، استدلال و خلاقیت خود به تحلیل و ارزیابی موضوع پرداخته و بر مبنای یک قضاوت صحیح برای حل آن راه حل های اصولی ارائه دهد.روش هایی که منطبق بر نظریه های روانشناختی بوده و بر اساس دانش روز دنیا در خصوص اختلالات عاطفی و رفتاری باشد.در ادامه مهارت های یک روانشناس بالینی را بصورت مختصر و مفید بیان کرده ایم.یک روانشناس بالینی خوب باید این مهارت ها را داشته باشد:
ارتباطات:
یکی از مهمترین مهارت های روانشناسی برقراری ارتباط است
گوش دادن فعال:
بسیاری از اختلالات و مشکلات پیچیده هستند بطوریکه خود بیمار هم نمی فهمد چه اتفاقی برایش افتاده.توانایی گوش دادن و توجه به بیمار برای تشخیص صحیح بیماری ضروری است.گوش دادن فعال یک تکنیک اجتماعی و حرفه ای است که مکالمات و روابط بین فردی را بهبود می بخشد.
توانایی درک :
برخی مواقع بیمار نمی تواند بدرستی مشکل خود را بیان کند اما با رفتار و احساساتش سرنخ هایی به روانشناس می دهد.
روانشناس بالینی خوب منافع بیمار را اولویت قرار می دهد:
چنانچه روش های سنتی درمان جواب نداد یک روانشناس بالینی خوب راه حل های خلاقانه را برای درمان ارائه می کند.
داشتن مهارت های علمی در خارج از حوزه تحقیق:
کار روانشناس بالینی ریشه در اصول و مفاهیم علمی دارد.انها باید بر کلیه مفاهیم و مهارت های که برای درمان بیمار لازم است تسلط داشته باشند.
چگونه روانشناس بالینی شویم؟
روانشناس بالینی شدن یک شغل پربار است.کار سخت و چالش برانگیزیست که یک فرد بتواند به مردم کمک کند تا در زندگی شان شادتر و با انگیزه تر باشند و پیشرفت های زیادی در زمینه سلامت روانی و … داشته باشند.
برای اینکه روانشناس بالینی شوید خیلی اهمیت ندارد که در مقطع متوسطه چه رشته ای را انتخاب کرده اید.شما می توانید از رشته ریاضی، تجربی و انسانی و هر رشته دیگری رشته روانشناسی بخوانید چون یک رشته شناور است.
بنابراین کنکور می دهید و بعد از قبولی رشته روانشناسی را انتخاب می کنید.اینکه در کدام گرایش رشته روانشناسی تحصیل کنید به شما و علایقتان بستگی دارد.مقطع کارشناسی را پشت سر بگذارید و مجدد برای کنکور ارشد اقدام کنید و باز هم همان شاخه بالینی را انتخاب کنید.بهتر است برای تبدیل شدن به یک روانشناس خوب و موفق دکترا هم داشته باشید اما خیلی از روانشناسان با همان مدرک ارشد روانشناسی هم توانسته اند به درآمد خوب برسند.البته لازمه ی تمام اینها گذراندن کارگاه های تخصصی، سوپر ویژن و کسب پروانه اشتغال از سازمان نظام روانشناسی است.
اگر می خواهید روانشناس شوید این نکات را در نظر بگیرید:
- فقط مدرک کارشناسی یا ارشد شما را به یک روانشناس بالینی خوب تبدیل نمی کند.شما می بایست دوره های متعددی را بگذرانید و در سمینارها و کلاس های آموزشی که اساتید این رشته برگزار می کنند شرکت کنید.مطالعه داشته باشید و … تا بتوانید یک شغل مناسب برای خودتان دست و پا کنید.مدرک کارشناسی فقط یک نقطه شروع است.
- اگر می خواهید مهارت های رواندرمانی را برای کسانی که از اختلالات سلامت روان رنج می برند درمان کنید بهتر است که تحصیلات خود را در مقطع دکترا ادامه دهید.بدین شکل شما میتوانید بسیار قوی تر از قبل وارد محیط کار شوید.
- برای پول دنبال روانشناسی بالینی نروید.اگر چه که درآمد این رشته خوب است اما شما باید واقعا و قلبا عاشق این کار باشید وگرنه مشاغل دیگر هم مثل حقوق، تجارت و … می توانند برای شما درآمد بسازند.قطعا اگر مدرک دکترا بگیرید و یک مطب خصوصی بزنید درآمدتان بیشتر می شود اما بحث علاقه مهمترین چیز است.
- قبل از اینکه دیگران را درمان کنید خودتان برای درمان اقدام کنید زیرا کسی که می خواهد به دیگران کمک کند خودش باید از نظر روانی کاملا سالم باشد.دانشجویان این رشته باید قبل از ورود به کار نسبت به درمان خودشان قدم بردارند.هرچقدر شما نسبت به خودتان آگاه تر شوید و مسائل خود را بهتر حل کنید میتوانید برای جامعه و بیماران هم مفیدتر باشید.
هریک از ما در طول زندگی خود و به دلایل متفاوتی ممکن است با مشکلات و اختلالاتی مواجه شویم که مسیر زندگیمان را از حالت نرمال خارج می کند و اگر در زمان مناسب به بررسی این دسته از مشکلات نپردازیم اختلال به وجود آمده ریشه ایی قوی پیدا کرده و سراسر زندگیمان را درگیر میکند.
برای حل این دسته از مشکلات به یاری افراد متخصص احتیاج داریم که با علم و تجربه خود ما را راهنمایی کنند. یک مراجعه بموقع به متخصص روان شناسی بالینی می تواند مابقی زندگی فرد را تضمین کند و ما را یاری دهد تا خودمان را از ناملایمتی ها رها سازیم و به روال طبیعی زندگیمان بر گردیم.