خیلی از افرادیکه برای مشاوره زوجین یا خانواده درمانی مراجعه می کنند دوست دارند بدانند با کدام رویکردهای روانشناسی درمان می شوند.در این مطلب به معرفی این رویکردها میپردازیم.
- خانواده درمانی چیست؟
- رویکردهای روانشناسی خانواده درمانی
- تعداد جلسات خانواده درمانی
- رویکرد cbt در روانشناسی
- انواع رویکردهای درمانی در روانشناسی
خانواده درمانی چیست؟
خانواده درمانی شاخه ای از روان درمانی است که به زوج ها و افراد خانواده کمک می کند تا روابط خود را بهبود ببخشند.
تحقیقات نشان داده تکنیک های متعدد مشاوره خانواده که زیر مجموعه ی خانواده درمانی هستند مثل درمان ساختاری، درمان استراتژیک، درمان سیستمیک و … جزء محبوبترین روشهای درمانی هستند که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند.
اگر نیاز به یک مشاور خوب خانواده دارید به صفحه روانشناس خانواده مراجعه نمایید.
رویکردهای روانشناسی خانواده درمانی
انواع مختلفی از رویکردهای روانشناسی برای خانواده درمانی استفاده می شود که عبارتند از:
درمان ساختاری
رویکرد روانشناسی خانواده درمانی ساختاری، نظریه ای است که توسط سالوادور مینوچین با تمرکز بر پنج اصل درمانی ارائه شد که به نحوه تعامل بین افراد گروه با همسر، والدین، فرزندان و سایر اعضای خانواده می پردازد.
۱-درمانگر ساختاری بیشتر به تعاملات بین افراد کار دارد تا روان فردی آنها
۲-ماتریس هویت بر مبنای تعاملات شخصی در درون خانواده
۳-ساختار خانواده بر اساس تعاملات اجتماعی
۴-خانواده با عملکرد خوب بر مبنای نحوه واکنش و رشد خانواده بر اساس نیازهایی که دارند
۵-وظیفه یک خانواده درمانگر کمک به خانواده برای پرورش الگوهای رشدی محدود شده و توسعه فردی هر فرد است
خانواده درمانی استراتژیک
درمان استراتژیک نظریه ای است که با ترکیب چند شیوه روان درمانی ایجاد شده و شامل ۵ بخش می باشد:۱-مرحله کوتاه اجتماعی، ۲-مرحله مشکل، ۳- مرحله تعامل، ۴-مرحله هدف گذاری، ۵-مرحله تعیین تکلیف
رویکرد سیستمی
رویکرد سیستمی در خانواده درمانی بر تعاملات و روابط و باورهای فرهنگی اجتماعی اعضای خانواده تمرکز می کند تا به آنها کمک کند مشکلات را حل کرده و رابطه را بهتر کنند. این رویکرد فرصتی برای همه ی اعضای گروه است تا احساسات خود را کشف کنند و هرچه دوست دارند را در یک محیط امن و بدون هیچ قضاوتی بیان نمایند.درمان سیستمیک به ۵ بخش ساختارشکنی مشکل، شناسایی الگوها و حلقه های بازخورد، اعتقادات و توضیحات، احساسات ودلبستگی ها و عوامل زمینه ای تقسیم می شود.
روایت درمانی
روایت درمانی یک رویکرد جالب و متفاوت است چون فرد را تشویق می کند تا خود واقعی اش را نشان دهد و با تکیه بر مهارت هایش مشکلات زندگی روزمره را حل کند.در این رویکرد افراد با مطرح کردن داستان های شخصی هویت خود را پیدا می کنند.هدف روایت درمانی حمایت، رشد و هدایت راوی در سفر زندگی است.
درمان فرا نسلی
این نوع درمان تعاملات بین افراد یک خانواده را در چندین نسل مورد بررسی قرار می دهد.مشاهدات و تحلیل ها کمک می کند تا مشکل اصلی گروه خانواده کشف شود.این رویکرد درمانی در کنار سایر درمان ها استفاده می شود و در ان درمانگر علاوه بر مشکلات جاری خانواده به مسائل استرس زای آینده هم می پردازد.
رابطه درمانی
موضوع مهمی که بین زوجین وجود دارد عدم ارتباط است.این مسائل ارتباطی ممکن است بخاطر تفاوت زمینه های فرهنگی و تجربیات شخصی، پنهان کاری، مسائل سلامت روان، و … باشد.در این روش درمانی تمرکز درمانگر روی بهبود مهارت های ارتباطی افراد است.
آموزش روانی
آموزش دادن به افراد و خانواده آنها برای این است که در مورد سلامت روانی بیشتر بدانند.این نوع آموزش ۴ هدف اصلی دارد:
- تبادل آزاد اطلاعات بین اعضای خانواده
- حمایت های درمانی و دارویی
- آموزش و پشتیبانی خودیاری
- ایجادیک مکان امن برای گفتگو
مشاوره رابطه
بروز مشکلات مختلف در زندگی مثل بیماری مزمن، عدم برقراری ارتباط موثر، تفاوت های فرهنگی، خیانت و مسائل مربوط به سلامت روان ممکن است باعث ایجاد فشار و استرس شود. همچنین زوجین با مسائلی مانند صمیمیت جنسی، طلاق عاطفی، مشکلات مالی و بی اعتمادی روبرو می شوند. مشاوره رابطه معمولاً زمانی بکار می رود که زوجین میخواهند تصمیم بگیرند به این رابطه ادامه بدهند و مشکلات را کنار هم حل کنند یا نه.
تعداد جلسات خانواده درمانی
تعداد جلسات خانواده درمانی بین ۵ تا ۲۰ جلسه است و اینکه چند جلسه در نظر گرفته شود کاملا به موقعیت خانواده یا گروه مراجعه کننده بستگی دارد.در این جلسات درمانگر با تکیه بر رویکرد های درمانی روانشناسی به بررسی و درمان مشکلات خانواده می پردازند.
رویکرد cbt در روانشناسی
رویکرد cbt در روانشناسی نوعی روان درمانی است که به افراد یاد می دهد چگونه الگوهای فکری نادرست و مخرب را که روی رفتار و احساسات آنها تأثیر منفی می گذارد، پیدا کنند و تغییر دهند.
معمولا افرادیکه مرتب درگیر احساسات منفی می شوند با مشکلات عاطفی، افسردگی و اضطراب روبرو هستند و درمان شناختی رفتاری افکارهای غلط این افراد را شناسایی می کند و آنها را با فکرهای درست تر جایگزین می نماید.
Cbt درحال حاضر بعنوان بهترین رویکرد روانشناسی در دنیا شناخته می شود و بعنوان یک نیروی کمکی در برخی از رویکردهای درمانی روانشناسی مورد استفاده قرار می گیرد.از جمله درمان هایی که همراه با CBT بکار می روند می توان به شناخت درمانی، رفتار درمانی دیالکتیکی یا DBT، درمان چند وجهی، رفتار درمانی عاطفی منطقی یا REBT و … اشاره کرد.
انواع رویکردهای درمانی در روانشناسی
انواع رویکردهای درمانی در روانشناسی شامل موارد زیر است:
CBT : رفتار درمانی شناختی که در بخشی از این مقاله توضیح داده شده است.
DBT : رفتار درمانی دیالکتیکی بیشتر بر تنظیم احساسات، توجه و پذیرش افکار و احساسات ناراحت کننده تمرکز می کند. اولین بار DBT برای درمان افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی (BPD) که افکار خودکشی را تجربه می کردند، آورده شد.
EMDR: این روش درمانی شامل یادآوری یک رویداد آسیب زا در حین انجام حرکات چشمی خاص بوده و هدف ان جایگزین کردن واکنش‌های نامطلوب به خاطرات دردناک است.
ET : از Exposure therapy برای درمان افراد مبتلا به اختلالات اضطراب، اختلال وسواس اجباری (OCD)، PTSD، فوبیاها استفاده می شود.
IT: درمانگران اغلب از Interpersonal therapy برای درمان افسردگی استفاده می کنند. درمانگر تعاملات اجتماعی فرد را ارزیابی می کند و به آنها کمک می کند تا الگوهای منفی را پیدا کنند.
MBT: درمان مبتنی بر ذهنیت (MBT) یک درمان موثر برای درمان BPD است تا از افکار و احساساتشان آگاه شوند. MBT شامل تکنیکی به نام ذهنی سازی می باشد.
Psychodynamic therapy: هدف درمان روان پویشی کمک به فرد برای مبارزه با الگوهای رفتاری منفی ای است که از تجربیات بد گذشته سرچشمه می گیرد.
Animal-assisted therapy : درمان با کمک حیوانات یا AAT یک شیوه درمان است که متکی بر پیوند بین انسان و حیوان می باشد.معمولا حیواناتی مثل سگ، اسب، گربه، دلفین، پرنده ها و … در فرایند AAT استفاده می شوند.
EFT : درمان مبتنی بر هیجان بیشتر روی احساسات و واکنش های ما در دنیای اطراف تمرکز می ند.این تکنیک درمانی به مراجعان کمک می کند بفهمند که سیستم عاطفی شان درست است یا نه؟ و آنها با اطلاعات ارزشمندی که توسط احساسات ناخوشایند بوجود می آید چکار می کنند.آنرا نادیده می گیرند یا سرکوب می کنند؟
Family therapy : یک رویکرد درمانی است که بطور اختصاصی روی سلامت روان و عملکرد خانواده کار می کند.در این فرایند به اعضای خانواده کمک می کنند که روابط قوی تری ایجاد کرده و تعارضات سیستم خانواده را بهتر مدیریت کنند.
Group therapy: گروه درمانی یک نوع روان درمانی است که توسط یک یا چند درمانگر روی چند بیمار انجام می شود.رایج ترین انواع گروه درمانی عبارتنداز: گروه های رفتاری شناختی، گروه های بین فردی، گروه های CBT، گروه های حمایتی و …
در آپدیت های بعدی در مورد مهمترین رویکردهای روانشناسی صحبت می کنیم.