بیماری پانیک اتک از آن دسته مشکلاتی است که فرد را بشدت می ترساند و داشتن یک زندگی نرمال و سالم را از او می گیرد.اگر خودتان یا یکی از عزیزانتان درگیر حملات پانیک هستید بهتر است برای آشنایی بیشتر با این بیماری مقاله را کامل مطالعه نمایید.
- بیماری پانیک اتک یا حمله پانیک چیست؟
- علت پانیک اتک چیست؟
- علائم پانیک اتک
- حمله پانیک در خواب
- درمان پانیک اتک
- عوارض بعد از حمله پانیک
- غذاهای مضر برای حمله پانیک
- درمان مریضی پانیک اتک چیست؟
- رابطه بین پانیک و مشکلات گوارشی
- درمان گیاهی پانیک اتک
بیماری پانیک اتک یا حمله پانیک چیست؟
قبل از اینکه در مورد بیماری پانیک اتک صحبت کنیم اجازه دهید ببینیم پانیک چیست؟ پانیک یک اختلال اضطرابی است که در آن فرد در برخی مواقع بصورت ناگهانی احساس ترس و وحشت می کند.
حال ببینیم بیماری یا حمله پانیک چیست؟ حمله عصبی پانیک یک ترس شدید و غیر منتظره است که بدون وجود هیچ عامل خطر یا علت ظاهری در فرد ایجاد شده و منجر به علائمی مثل تپش قلب، تنفس سریع و تعریق می شود.یعنی هیچ چیز ترسناکی در آن لحظه وجود ندارد و همه چیز نرمال بنظر می رسد اما باز هم فرد واکنش نشان داده و دچار اضطراب و حمله عصبی می گردد.
در چنین شرایطی که حملات پانیک رخ می دهد فرد گمان می کند که کنترلش را از دست داده و در آستانه حمله قلبی یا مرگ است.
علت پانیک اتک چیست؟
متخصصان هنوز دقیق نمی دانند که علت پانیک اتک چیست.مسلما مغز و سیستم عصبی شما در بروز چنین حملاتی نقش داشته و در واکنش به ترس حساس می باشد.
مطالعات نشان می دهد که بین حملات پانیک و انواع فوبیا، افسردگی، اختلال عاطفی فصلی و … ارتباط نزدیکی وجود دارد.همچنین یک نظریه ای وجود دارد که می گوید اختلال پانیک بخاطر حساسیت بیش از حد به دی اکسید کربن می باشد که مغز فرد را دچار توهم خفگی می کند.
اما عواملی که ممکن است احتمال ابتلا به بیماری پانیک اتک را افزایش دهد شامل موارد زیر است:
- سابقه خانوادگی یعنی یکی از اعضای خانواده هم درگیر حملات عصبی می باشد
- سطح بالای استرس
- احساسات منفی زیاد و ناتوانی در برخورد با آنها
- مشکلات مربوط به سلامت روان مثل اختلالات اضطرابی، افسردگی و …
- مشکلات سوء مصرف مواد که شامل اعتیاد به الکل و مواد مخدر می شود.
علائم پانیک اتک
علائم پانیک اتک ممکن است در هر جایی مثل خرید، هنگام رانندگی، وسط جلسه کاری، موقع خواب و … اتفاق بیفتد.این حمله میتواند هرازچندگاه یا بصورت مکرر در شما بروز کند.
علائم پانیک معمولا در عرض چند دقیقه به اوج می رسد و پس از فروکش کردن فرد را دچار خستگی و ناتوانی می کند.
حملات پانیک بطور معمول با علائم زیر همراه است که ممکن است در هر فردی به شیوه متفاوتی خودش را نشان دهد:
- احساس خطر
- ترس از مرگ و از دست دادن کنترل
- ضربان سریع قلب
- لرزیدن
- تنگی نفس یا گرفتگی گلو
- حالت تهوع
- گرفتگی شکم
- گر گرفتگی
- درد در قفسه سینه
- غش یا سرگیجه
- بی حسی یا گز گز در بدن
بدترین چیزی که بیماران پانیک را آزار می دهد ترس از حمله مجدد است و به همین خاطر از موقعیت هایی که احتمال بروز حمله را در آنها افزایش می دهد دوری می کنند.
حمله پانیک در خواب
حمله پانیک در خواب هم رخ می دهد و فرد را با ترس و وحشت بیدار می کند.اگرچه این حملات ناراحت کننده و وحشتناک هستند اما در صورتیکه هیچ بیماری جدی یا نشانه های حمله قلبی وجود نداشته باشد، خطرناک نیستند.
حملات پانیک شبانه معمولا چند دقیقه طول می کشند اما فرد به زمان بیشتری نیاز دارد تا آرام بگیرد و دوباره به خواب برود.
علائم حملات عصبی در خواب مشابه با علائم پنیک می باشد و فرد ممکن است برخی از علائم را تجربه کند.
در برخی موارد اختلال خواب یا مشکلات تیروئیدی می تواند علائم هراس را در فرد ایجاد کند.بنابراین برای تشخیص درست با پزشک خود صحبت کنید.
درمان پانیک اتک
برای درمان پانیک اتک یکسری راهکارهای خودیاری وجود دارد که خود بیمار می تواند انجام دهد:
۱-دائما با خودتان تکرار نکنید که “نترس”، “آرام باش”.چون با این حرفها توجه خود را روی علائم حمله قرار می دهید.
۲-به خودتان یاداوری کنید که ممکن است حملات پانیک آزاردهنده باشند اما باعث مرگ نمی شوند.همانطور که دفعات قبل هم دچار حمله شدید ولی هیچ اتفاق بدی برایتان نیفتاده است.
۳-حواس خود را از روی بدن و علائم تان بردارید.مثلا از شمارش معکوس از ۱۰۰ را شروع کنید، یک آهنگ بخوانید، روی صداها و منظره های اطرافتان تمرکز کنید.
۴-سعی نکنید از موقعیت های استرس زا فرار کنید چون باعث می شود این فکر که حملات پانیک غیر قابل تحمل هستند را در خود تقویت کنید و توانایی روبرو شدن با آن موقعیت را به کل از دست بدهید.
یکی از زاه های درمان حملات پانیک نوروفیدبک می باشد جهت آشنایی بیشتر به صفحه هزینه نوروفیدبک مراجعه نمایید.
اما برای درمان پانیک اتک بصورت جدی باید بدنبال یک روانشناس حرفه ای باشید.گزینه های زیادی برای درمان وجود دارند از جمله دارودرمانی، روان درمانی(درمان شناختی رفتاری)، بیوفیدبک درمانی، مدیریت استرس، تکنیک های صحیح تنفس، یادگیری مهارت های حل مساله، تغییر لایف استایل(توجه به رژیم غذایی، ورزش، خواب).
عوارض بعد از حمله پانیک
عوارض بعد از حمله پانیک چیست؟ اثرات باقیمانده از حمله پانیک بصورت جسمی و عاطفی بعد از حملات عصبی ایجاد می شود که باید با آن مقابله کنید.
زمانی که سطح آدرنالین در طی حمله پنیک بسرعت بالا می رود فرد با افزایش انرژی، هوشیاری و آمادگی بن برای مبارزه و دویدن روبرو می شود.بعد از اینکه شخص به حالت طبیعی باز می گردد ممکن است دچار علائمی مثل احساس خستگی مفرط، بیحالی، خواب آلودگی، بدن درد، ناراحتی شکمی، درد در قفسه سینه شود. عوارض بعد از حمله پانیک ممکن است تا یک هفته یا بیشتر ادامه پیدا کند.
غذاهای مضر برای حمله پانیک
غذا تاثیر زیادی بر خلق و خو، سطح استرس و سلامت روان دارد.برخی از غذاها باعث بدتر شدن علائم اضطراب، افسردگی و سایر بیماری های سلامت روان می گردد.رایج ترین غذاهای مضر برای حمله پانیک که می تواند علائم را تشدید کند شامل موارد زیر است:
قند و شکر و شیرینی جات.افزایش و کاهش مداوم سطح قند خون باعث ترشح آدرنالین و کورتیزول شده و منجر به اضطراب و گاهی حملات پانیک می گردد.
غذاهای سرخ شده
غذاهای ناسالم و سرخ شده مانند پیتزا، سیب زمینی سرخ شده ارزش غذایی کمی دارند و بدن را برای هضم به سختی می اندازند.وقتی بدن قادر به هضم غذا نباشد گاز اضافی، رفلاکس معده و سایر مشکلات گوارشی منجر به اضطراب می گردد و ممکن است بیماران را با احساس خفگی از خواب بیدار کنند.
غذاهای فراوری شده
این غذاها همان کنسروها و پنیرهای فراوری شده هستند که حاوی مقادیر زیادی نمک می باشند.مصرف بیش از حد نمک فشار خون را بالا برده و بار اضافی روی قلب ایجاد می کند که منجر به ترشح آدرنالین و افزایش اضطراب می گردد.
مواد افزودنی
افزودنی هایی مانند آسپارتام(شیرین کننده مصنوعی)، مونوسدیم گلوتامات و برخی از رنگ های غذایی با تغییرات خلق و خو، افسردگی و اضطراب همراه است.
کافئین
بسیاری از افراد نمی توانند کافئین را در بدن خود تحمل کنند و از آنجاییکه کافئین سیستم عصبی مرکزی را تحریک می کند، مصرف بیش از حد آن می تواند منجر به تپش قلب، لرزش، تحریک پذیری و بی خوابی شود.کافئین می تواند منجر به سردرد، لرزش بدن واضطراب شود.
درمان مریضی پانیک اتک چیست؟
افراد مبتلا به اختلال هراس خیلی می پرسند پانیک اتک چه نوع بیماری است آیا دارویی وجود دارد که آنها را از شر علائم و حملات خلاص کند یا نه.
حقیقتا پنیک اتک تا حد زیادی قابل کنترل است.چیزی که باعث می شود یک درمان مشخص و دائمی برای حملات پنیک وجود نداشته باشد این است که اختلال هراس از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است.ممکن است یک روش برای یک فردی مناسب باشد و جواب بدهد اما برای فرد دیگر اثری نداشته باشد.بنابراین یک دارو یا چوب جادویی وجود ندارد که به یکباره مریضی پانیک اتک را درمان کند.
شاید یکسری داروهایی برای این بیماری وجود داشته باشد مثل داروهای ضد افسردگی اما درمان دارویی زمانی توصیه می شود که اختلال هراس در حدی شدید باشد که روی عملکرد روزانه فرد تاثیر منفی بگذارد.
ضمن اینکه دارو درمانی همراه با رویکردهای درمانی روانشناسی جواب می دهد نه به تنهایی .چرا که فرد باید عوامل ایجاد حملات پنیک را ریشه یابی کرده و راه های مقابله ای با آن را یاد بگیرد.
معمولا درمان شناختی رفتاری برای مریضی پانیک اتک بسیار موثر است و باعث تغییر الگوهای تفکر غلط، مدیریت استرس و افزایش اعتماد به نفس و کاهش ترس می شود.
رابطه بین پانیک و مشکلات گوارشی
تحقیقات نشان داده که بین پانیک و مشکلات گوارشی و IBS رابطه هایی وجود دارد.علائم IBS در افرادی که دچار اختلال اضطرابی هستند بالا می باشد.حملات پانیک مثل IBS احساسات ناراحت کننده فیزیکی را در فرد ایجاد می کند.در ادامه علائم هریک را جداگانه بررسی می کنیم.
هنوز مشخص نیست که چرا درصد زیادی از افرادیکه به اختلال پانیک مبتلا هستند علائم IBS را دارند اما واضح است که استرس عامل اصلی می باشد.واکنش جنگ یا گریز باعث تحریک سیستم عصبی سمپاتیک شده و تغییراتی را در بدن ایجاد می کند تا فرد برای مبارزه یا فرار از یک تهدید آماده شود.
علائم IBS شامل: درد شکم، معده دردهای مکرر، گرفتگی، نفخ زیاد، یبوست یا اسهال، تغییر در عملکرد روده و … می باشد.
علائم پانیک هم عبارتند از: عرق کردن، لرزش، درد قفسه سینه، تپش قلب و تنگی نفس.
یکی از سوالات رایج این است که آیا مشکلات گوارشی باعث حملات پانیک می شود؟ متاسفانه بله.از آنجاییکه در افراد مبتلا به IBS یک چرخه معیوب مشکلات گوارشی ایجاد می شود می تواند باعث حملات پانیک شود و ترس و هراس بوجود آمده علائم جسمی را شدیدتر می کند.
درمان گیاهی پانیک اتک
اگرچه این روزها روش‌های مختلفی از جمله دارو درمانی از سوی روانپزشکان برای رفع اختلال پانیک روی کار آمده است؛ اما کسانی که تمایل به مصرف دارو ندارند، می‌توانند به درمان گیاهی پانیک اتک و طب سنتی تکیه کنند. متخصصان طب سنتی مصرف برخی از گیاهان را به این دسته از افراد توصیه می‌کند؛ که این موارد عبارت اند از:
گل ساعتی
زنجبیل
بادرنجبویه
جینسینگ
بابونه
اسطوخودوس
فرنجمشک
جو دوسر
چای کوهی
شیرین‌بیان
گیاه قاشقک آبی
رازک
دقت داشته باشید که ممکن است بسته به شرایط افراد، تأثیر گیاهان دارویی برای همه یکسان نباشد. گاهی اوقات، پزشکان طب سنتی چندین گیاه را ترکیب کرده و یک داروی خاص تولید می‌کنند. از طرفی دیگر مصرف خودسرانه‌ی داروهای گیاهی نیز در برخی موارد درست مثل داروهای شیمیایی میتواند مشکل‌ساز شود و به جای رفع مشکلات جسمی یا روحی، سبب ایجاد اختلالات دیگر در بدن گردد.
به همین دلیل، به شما توصیه می‌کنیم که در صورت ابتلا به بیماری پانیک اتک، اول نزد روانشناس بروید و اگر ایشان صلاح بدانند شما را به یک متخصص طب سنتی در مجموعه ارجاع می دهند تا پس از بررسی وضعیت شما، بهترین داروهای گیاهی را برای شما تجویز کرده و در اختیارتان قرار دهد.