احتمالا اسم تله یا طرح واره به گوشتان خورده است اما شاید ندانید طرح واره چیست.اکثر انسان ها بخاطر افراط و تفریط در شیوه های تربیتی والدین و شرایط پرورش با یکسری اختلالات شخصیتی یا الگوهای فکری، رفتاری، احساسی اشتباه زندگی می کنند که اینها با کمک یک طرحواره درمانگر تا حد زیادی اصلاح می شود.اگر دوست دارید با طرحواره درمانی آشنا شوید و یک طرحواره درمانگر خوب پیدا کنید این مطلب را مطالعه نمایید.
- طرح واره چیست
- طرحواره درمانی چیست؟
- انواع طرحواره درمانی
- طرحواره درمانگر کیست
- تعداد جلسات طرحواره درمانی
- طرحواره درمانی به چه کسانی توصیه می شود؟
- فواید طرحواره درمانی و سبک های مقابله ای
- طرحواره درمانگر خوب در تهران
- چگونه طرحوارههای ناسازگار اولیه شکل می‌گیرند؟
طرح واره چیست
خیلی از ما میپرسند تله یا طرح واره چیست؟ طرح واره ها در واقع باورهای منفی زندگی یا الگوهای مضری هستند که بخاطر شرایط زندگی و نحوه رشد (برآورده نشدن نیازهای عاطفی در کودکی) در فرد ایجاد شده و باعث عزت نفس پایین، عدم ارتباط با دیگران، مشکل در بیان احساسات و عواطف، نگرانی بیش از حد در مورد مسائل اساسی و …می گردد.
بعنوان مثال برخی از باورهای طرحواره عبارتند از من دوست داشتنی نیستم، من شکست خورده ام، کسی به من اهمیت نمی دهد، من برای هیچکسی مهم نیستم و …
طرحواره درمانی چیست؟
حالا طرحواره درمانی چیست؟ رویکردی در روانشناسی است که به درمان اختلالات شخصیت و سایر مشکلات روانی بیماران که با درمان های دیگر بهبود پیدا نمی کنند، می پردازد.
طرحواره درمانی یک گلچینی از بهترین روش های درمانی مثل درمان شناختی رفتاری، روانکاوی و … می باشد که به افراد کمک می کند الگوهای منفی و ناسازگاری را که مدتها با ان زندگی کرده اند را به شکل قابل توجهی تغییر دهند.
طرحواره درمانی توسط دکتر جف یانگ و با هدف پیدا کردن تله های زندگی که منجر به تکرار افکار، احساس و رفتار خاصی می شود، بنیان گذاری شد.
انواع طرحواره درمانی
انواع طرحواره درمانی به شرح زیر است:
محرومیت عاطفی:
این باور که هیچوقت نیازهای اولیه شما مثل مراقبت، راهنمایی، محافظت، همدلی و …برآورده نمی شود.
رهاشدگی:
این باور که دیگران شما را ترک می کنند، هیچ رابطه ای پایدار نیست، آدمها غیر قابل اعتماد هستند و بلاخره یک روزی تنها می مانید.
بی اعتمادی یا سوء تفاهم:
دیگران بدنبال سوء استفاده و صدمه زدن به ما هستند و نباید به آنها اطمینان کنیم.
نقص:
باوری که می گوید من یک چیزی کم دارم و در نظر بقیه دوست داشتنی نیستم و به همین خاطر طرد می شوم.
انزوای اجتماعی:
احساس تنهایی شدید و غریبه بودن با دیگران.
آسیب پذیری:
این باور که دنیا جای خطرناکی است و هر لحظه ممکن است یک اتفاق بد رخ دهد و ما را با چالش های مختلف روبرو کرده و به ما آسیب بزند.
وابستگی یا بی کفایتی:
شما نمی توانید به تنهایی تصمیم بگیرید و حتما یک نفر باید برای انجام مسئولیت های روزانه تان به شما کمک کند.
خود توسعه نیافته:
به این معنا که شما هیچ هویت جداگانه ای ندارید.
شکست:
اعتقاد دارید نمی توانید به قدر کافی خوب عمل کنید.
اطاعت:
اگر به حرفهای دیگران گوش ندهم و تسلیم نباشم تنبیه یا طرد می شوم.
از خودگذشتگی:
بخاطر دیگران از خودم می گذرم و داوطلبانه نیازهای آنها را به خودم ترجیح می دهم.
تاییدطلبی/تشخیص:
یعنی احترامی که فرد برای خودش قائل است در درجه اول به واکنش های دیگران بستگی دارد.این فرد با تاکید بیش از حد روی موقعیت، ظاهر، پول، موفقیت و … سعی دارد تایید، تحسین یا توجه دیگران را جلب کند.
بازداری عاطفی:
باید خودم را کنترل کنم و هر حرفی را نزنم تا دیگران از من انتقاد نکنند.
منفی گرایی/بدبینی:
این دیدگاه که جنبه های منفی زندگی بیشتر از جنبه های مثبت آن است.
استانداردهای سختگیرانه:
یعنی من همیشه باید بهترین باشم و برای رسیدن به کمال تلاش کنم تا اشتباهی صورت نگیرد.
تنبیه:
معتقدم که دیگران اگر به هر دلیلی اشتباه یا کم کاری کردند باید تنبیه شوند.
استحقاق/بزرگواری:
حس می کنم من از دیگران مهمتر و خاص تر هستم و به همین خاطر مجبور نیستم مثل بقیه از قانون پیروی کنم.
نداشتن پشتکار همواره یکی از ضعف های فردی هستند برای دذمان آن به مقاله چگونه پشتکار داشته باشیم مراجعه نمایید.
طرحواره درمانگر کیست
طرحواره درمانگر یک روانشناس باتجربه و توانا است که در زمینه طرحواره درمانی تخصص و مهارت بالایی دارد.طرحواره در مانگر طی جلسات اولیه نسبت به شخصیت و طرحواره های مراجعه کننده شناخت پیدا می کند و سپس با تکنیک های مختلف الگوهای ناسالم را اصلاح می کند.
محققان طرحواره درمانگر ، طرحواره های مختلفی را پیدا کردند اما معتقدند که اکثر افراد در یکی از پنج دسته زیر قرار می گیرند:
- قطع ارتباط و طرد کردن:منزوی بودن بخاطر عدم اعتماد به حمایت عاطفی دیگران.
- اختلال در خودمختاری و عملکرد: ناتوانی در انجام مسئولیت های زندگی بتنهایی.
- استحقاق/محدودیت های مختل شده: برتری بر دیگران و اینکه فرد استحقاق یک رفتار ویژه را دارد.
- مراقبت بیش از حد و بازداری: داشتن باورهای منفی غالب در زندگی
- جهت گیری دیگر: اولویت داشتن نیازهای دیگران بر نیازهای خود.
اگر بدنبال یک طرحواره درمانگر خوب در غرب تهران هستید کلینیک روان آگاه با داشتن روانشناسان با تجربه در این زمینه می توانند به شما کمک کنند.
تعداد جلسات طرحواره درمانی
طرحواره یک روش درمانی طولانی مدت بوده و ممکن است ماه ها یا سالها ادامه پیدا کند به همین خاطر حرف زدن از تعداد جلسات طرحواره درمانی خیلی کار حرفه ای نیست.
علت طولانی بودن هم این است که درمانگر بایستی به مراجع کمک کند تا طرحواره هایش را شناسایی کرده و نحوه واکنش(مقابله) به آنها را تشخیص دهد و در نهایت یاد بگیرد چطور نیازهایش را به شیوه ای سالم و سازگار برآورده نماید.بنابراین فرآیند طرحواره درمانی کمی طولانی است و خیلی به خود مراجعه کننده بستگی دارد.
طرحواره درمانی به چه کسانی توصیه می شود؟
طرحواره درمانی در ابتدا برای درمان اختلالات شخصیت مخصوصا اختلال شخصیت مرزی استفاده میشد و خیلی خوب هم نتیجه داده است اما در حال حاضر این شیوه درمان برای اختلالات خوردن، اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات روانی که با روش های دیگر بهبود نیافته است هم بکار می رود.
اگر احساس می کنید تله ها یا طرح واره هایی که در این مقاله به ان اشاره شد در شما پررنگ است توصیه می کنیم قبل از ازدواج حتما برای طرح واره درمانی مراجعه کنید تا شخصیت خود را بهبود ببخشید و بتوانید انتخاب های درستی برای آینده خود داشته باشید.
فواید طرحواره درمانی و سبک های مقابله ای
همانطور که گفتیم باورها و الگوهای رفتاری ناکارآمد که طرحواره نامیده می شود زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و باعث بروز مشکلاتی می شود.
طرحواره درمانی چه کار می کند و چه فایده ای دارد؟ ۱- کمک به افراد برای شناسایی الگوهای منفی و اصلاح آنها۲-یادگیری نحوه اطمینان داشتن از برآورده شدن نیازهای عاطفی به روشی سالم.
در طرحواره ها واکنش افراد به طرحواره ها را سبک های مقابله ای (افکار/احساسات/رفتار)می گویند.سبک مقابله بر اساس خلق و خوی فرد یا سبک های مقابله ای والدین و … ایجاد می شود و ممکن است در طول زمان تغییر کند.
۳ سبک مقابله ای رایج عبارتند از:
تسلیم شدن
یعنی میپذیریم که چنین طرحواره ای داریم و رفتارهایی می کنیم که منجر به تقویت و ادامه آن طرحواره می شود.
اجتناب
یعنی فرد تلاش می کند که بدون طرحواره زندگی کند و از فعالیت هایی که باعث ایجاد آن می شود فرار می کند.اجتناب از طرحواره ممکن است منجر به مصرف مواد، رفتارهای پرخطر یا اجباری شود.
جبران بیش از حد
یعنی فرد در تلاش است تا با طرحواره مبارزه کند.این کار اغلب باعث رفتارهای پرخاشگرانه، بی تفاوتی یا بی احساس بودن و … می شود و روی روابط شما ودیگران اثر می گذارد.
طرحواره درمانگر خوب در تهران
همانطور که گفتیم طرحواره های ما در کودکی شکل می گیرند و اغلب کسانیکه به دنبال رشد فردی خودشان هستند خیلی دوست دارند این طرحواره ها را پیدا کرده و با جلسات طرحواره درمانی حل نمایند.
اما در بیشتر مواقع طرحواره ها به خود فرد و روابطش آسیب می زند بطوریکه شخص از دست خودش و رفتارهایش خسته می شود و اصلا نمی داند که علت این مشکل کجاست.در اینگونه موارد هم بد نیست بیشتر فکر کنیم و ببینیم کجای کار ما ایراد دارد یا اینکه الگوهای مشابه را در زندگی مان پیدا کنیم و بدنبال یک طرحواره درمانگر خوب در تهران یا هرکجای دیگر دنیا باشیم که به ما کمک کند.
اگر شما هم متوجه شده اید که یکسری از رفتارهایتان غیر منطقی است و مرتبا در زندگی تان تکرار شده و برایتان دردسر ایجاد کرده می توانید از طرحواره درمانگر کلینیک روان آگاه وقت مشاوره بگیرید و بصورت آنلاین یا حضوری با طرحواره درمانگر ارتباط برقرار کنید.
چگونه طرحوارههای ناسازگار اولیه شکل می‌گیرند؟
وقتی به دنیا می‌آییم، هیچ تجربه‌ای از این دنیا نداشته و در نتیجه هیچ طرحواره‌ای نداریم. اما از اولین لحظه تولد که مادر ما را در آغوش می‌گیرد و با خنده‌های محبت‌آمیز و آغوش گرمش ما را می‌پذیرد، ساختن طرح‌واره‌ها آغاز می‌شود.
در این لحظه، ما نه خودمان را می‌شناسیم و نه از ارتباط برقرار کردن با دیگران چیزی سر در می‌آوریم. پس مهم‌ترین وظیفه‌ی ما در لحظه‌ی تولد، ساختن طرح واره هایی درباره خود، دیگران و ارتباط برقرار کردن با آنها است، زیرا این موارد به زنده ماندن ما کمک می‌کنند.
طرحوارههای ناسازگار اولیه، بعد از شکل‌گیری؛ حاکمان بی‌چون و چرای قلمرو ذهن ما می‌شوند. آنها برای درک رفتار سایر افراد، احکامی صادر کرده و تعیین می‌کنند که ما چه احساسی داشته باشیم و چه رفتاری از خود در مقابل دیگری نشان دهیم. یکی از ناسازگارترین ویژگی طرح واره‌ها این است که هر اطلاعاتی را که با خودشان مخالف باشد نادیده می‌گیرند. آنها تعیین می‌کنند که چه اطلاعاتی برای ما خوب است و به چه مواردی نباید توجه کنیم.
چون طرحوارههای افراد با یکدیگر تفاوت دارد، اگر از آنها بخواهیم در مورد یک اتفاق واحد نظر بدهند، نظرات متفاوتی خواهند داد، زیرا طرح واره‌های آنها اطلاعات همخوان با خود را انتخاب می‌کنند و باعث می‌شوند که ما فقط اطلاعاتی را مورد توجه قرار دهیم که با طرحواره‌هایمان هماهنگ است. گفتنی است که طرح‌واره‌ها هرگز تغییر نمی‌کنند. از این رو وقتی یک طرح‌واره‌ی ناسازگار در ذهن ما ایجاد می‌شود، تا آخر عمر همراه ما خواهد بود و به عبارت دیگر، تا ثریا ادامه خواهد یافت.