آیا بیش از حد مشغول بازی های اینترنتی هستید؟ آیا روزی چند مرتبه با ساعت های طولانی باید اینستاگرام و فیس بوک و سایر شبکه های اجتماعی تان را چک کنید؟ آیا استفاده بیش از حد از کامپیوتر و اینترنت به زندگی، کار، مدرسه و روابط شما آسیب رسانده؟ اگر پاسخ شما مثبت است احتمالا دچار اعتیاد به فضای مجازی هستید و باید به فکر چاره برای درمان آن باشید.
- اعتیاد به فضای مجازی چیست ؟
- اعتیاد به گوشی مشکل روانی است؟
- علائم اعتیاد به اینترنت
- انواع اعتیاد به موبایل
- ترک اعتیاد به گوشی
- آسیب های اعتیاد به فضای مجازی
- اعتیاد به فضای مجازی در نوجوانان
- بهترین درمان اعتیاد به اینترنت در نوجوانان
اعتیاد به فضای مجازی چیست؟
اعتیاد به فضای مجازی یا اینترنت که به آن استفاده اجباری از اینترنت (CIU)، استفاده مشکل‌زا از اینترنت (PIU) یا iDisorder می گویند رفتاری است که در آن فرد به گذراندن زمان زیادی در اینترنت یا شبکه های اجتماعی، بازی های آنلاین و … برای مقابله با استرس های زندگی وابسته می شود تا جایی که به روابط، کار و سلامتی خودش آسیب می زند.
اعتیاد به اینترنت به ویژه در کشورهایی که مردم زیادی را تحت تاثیر قرار می دهد به رسمیت شناخته شده است .مانند کره جنوبی، که در آن اعتیاد به فضای مجازی به عنوان یک مشکل بهداشت ملی اعلام شده است.
خیلی ها به دلیل تنهایی به اینترنت پناه می برند اگر در پیدا کردن رفیق مشکل داری حتما به صفحه چگونه دوست پیدا کنیم سر بزنید.
آیا اعتیاد به گوشی و اینترنت مشکل روانی است؟
اعتیاد به گوشی و اینترنت هنوز بصورت رسمی اختلال روانی شناخته نشده است. محققان معیارهای تشخیصی اعتیاد به اینترنت را تدوین کرده اند، اما هنوز این موارد توسط DSM-5 (کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) مورد تایید قرار نگرفته است.
محققان در حال تحقیق و بررسی جامع در خصوص اعتیاد به موبایل، اعتیاد به بازی های اینترنتی، اعتیاد به شبکه های اجتماعی، مانند فیس بوک، اینستاگرام و … هستند.
در نظر داشته باشید که ممکن است بعضی از این اعتیادها منجر به بروز مسائل جدی دیگری هم باشد. به عنوان مثال، قمار آنلاین شامل بازی های آنلاین است و درصد بالایی از این بازی ها دارای عناصر پورنوگرافی می باشند.
بطور کلی سه نوع فرعی از اعتیاد به اینترنت شناسایی شده که شامل موارد زیر است:
- اعتیاد به بازی های ویدیویی
- اعتیاد به سکس سایبری یا سکس آنلاین
- اعتیاد به قمار آنلاین
متخصصانی که اعتیاد به اینترنت را به رسمیت می شناسند آن را به عنوان یک اختلال وسواس فکری اجباری یا یک اختلال کنترل تکانه طبقه بندی می کنند.به اعتیاد به اینترنت، استفاده اجباری از رایانه، استفاده بیمارگونه از اینترنت و وابستگی به اینترنت نیز گفته می شود.
علائم اعتیاد به اینترنت
طبق گفته انجمن روانپزشکی آمریکا اگر ۳ یا ۴ تا از علائم اعتیاد به اینترنت که در زیر آورده شده را داشته باشید شما به فضای مجازی و اینترنت وابسته هستید:
- باید زمان زیادی را در شبکه های اجتماعی و اینترنت بگذرانید تا احساس رضایت داشته باشید.
- اگر به هر دلیلی نتوانید آنلاین شوید، دچار مشکلاتی مثل اضطراب، بدخلقی ، بی حوصلگی، بهانه گیری و …. می شوید و به محض استفاده از اینترنت علائمتان از بین می رود.
- در کل برای مقابله با احساسات منفی مانند گناه، اضطراب یا افسردگی در اینترنت وقت می گذرانید.
- چنانچه زمان زیادی را برای فعالیت های مرتبط با اینترنت مانند تحقیق در مورد فروشندگان اینترنتی، کتاب های اینترنتی و … صرف می کنید.
- اگر در زندگی تان اختلال ایجاد می شود و از سایر زمینه های زندگی مثل روابط، کار، مدرسه و اوقات فراغت بخاطر اینترنت غافل می شوید.
- اگر از دست دادن کار، رابطه و چیزهای مهم زندگی برایتان اهمیت چندانی ندارد و آنرا به وقت گذرانی در فضای مجازی ترجیح می دهید.
انواع اعتیاد به موبایل و اینترنت
اعتیاد به اینترنت یک اصطلاح گسترده است که طیفی از رفتارها و مشکلات کنترل تکانه شامل اینترنت، رایانه شخصی و اعتیاد به موبایل را در بر می گیرد. اگرچه هنوز هیچ معیار رسمی ای برای تشخیص اعتیاد به اینترنت وجود ندارد اما محققان این ۵ مورد زیر ار در این خصوص بیان کرده اند:
اعتیاد به سکس سایبری
اعتیاد به سکس سایبری شامل پورنوگرافی آنلاین، اتاق‌های گفتگوی فانتزی جنسی و … است.در این اعتیاد فرد از اینترنت برای مشاهده، دانلود یا مبادله پورنوگرافی یا سکس سایبری معمولی با دیگران استفاده می کند که باعث غفلت از زندگی جنسی واقعی فرد با شریک یا همسرش می شود.
اعتیاد به نت از روی اجبار
این نوع اعتیاد مربوط به فعالیت های تعاملی آنلاین است که می تواند بسیار مضر باشد، مانند قمار آنلاین، تجارت سهام، حراج های آنلاین ، خرید آنلاین بطور اجباری. خرج کردن یا از دست دادن مقدار زیادی پول باعث استرس شده و روی روابط فرد تاثیر می گذارد.
اعتیاد به برقراری رابطه آنلاین
افرادی که به روابط سایبری اعتیاد دارند بشدت درگیر پیدا کردن ارتباط و حفظ آنها در بستر فضای مجازی هستند و به همین خاطر اغلب خانواده و دوستان واقعی شان را فراموش می کنند.اشخاصی که بدنبال روابط انلاین هستند دوست دارند هویت و ظاهر واقعی شان را پنهان کنند. اغلب اوقات این روابط منجر به ناتوانی فرد در برقراری ارتباطات با دنیای واقعی شده و او را به روابط سایبری خود وابسته تر می کند.
اعتیاد به جستجوی اطلاعات
این افراد با وسواس خاصی به جستجو و جمع آوری اطلاعات در موضوعات مختلف می پردازند.در برخی مواقع این تمایل غیر قابل کنترل برای پیدا کردن و سازماندهی اطلاعات نشانه ای از تمایلات وسواسی اجباری می باشد که بهره وری کار را کاهش می دهد.
اعتیاد به بازی های کامپیوتری و آنلاین
اعتیاد به بازی های رایانه ای شامل فعالیت های آنلاین و آفلاین است که می توان با رایانه، گوشی، تبلت، ایکس باکس، پلی استیشن انجام داد.این بازی ها اگر بصورت مداوم و بشکل وسواس گونه انجام شود باعث بروز مشکلات در فرد و هدر رفتن زمان می گردد.
اعتیاد به شبکه های اجتماعی
امروزه اغلب افراد رایج ترین برنامه های ارتباطی مثل فیس بوک، توییتر، اینستاگرام و … را دارند و مرتبا به آنها سر می زنند.
خیلی ها به دلیل خجالتی بودن ترجیح می دهند در فضای مجازی باشند ، اگر مشکل کم رویی دارید حتما به صفحه چگونه خجالت را کنار بگذاریم مراجعه نمایید.
ترک اعتیاد به گوشی
ترک اعتیاد به گوشی مثل سایر وابستگی ها نیاز به کمک روانشناس یا درمانگر دارد.البته ترک استفاده از اینترنت و گوشی بطور کامل مخصوصا در جامعه امروزی معنایی ندارد.هدف از درمان اعتیاد به فضای مجازی این است که فرد بجای استفاده اجباری از نت و اتلاف وقتش، بطور مثبت از این نعمت جهانی استفاده کند.
برای آندسته از افرادی که می پرسند چگونه اعتیاد به گوشی را ترک کنیم باید بگوییم که یکسری از کارها هست که خودتان می توانید بتنهایی انجام دهید.مثلا اگر روزانه ۲-۳ ساعت وقت خود را به اینستاگرام گردی می گذرانید برای خودتان تایم کوتاهتری را قرار دهید.خوشبختانه بتازگی این قابلیت در اینستا بوجود آمده که می توانید تایم استفاده از این برنامه را محدود کنید.یا برای برنامه های دیگر زمان تعیین کنید و به خودتان قول دهید که به همان اندازه از اینترنت استفاده می کنید.در پایان شب اگر موفق شده بودید برای خودتان یک جایزه بخرید.
اما برای کسانی که اعتیاد شدید به فضای مجازی، اینترنت و بازی های کامپیوتری دارند پیشنهاد ما مراجعه به روانشناس است.این عزیزان می توانند با روش رفتار درمانی شناختی وابستگی شما را کاهش دهند.روش CBT بر تغییر الگوهای تفکر و باورهای اضطراب زا تاکید دارد و بخوبی می تواند شما را درمان کند.
آسیب های اعتیاد به فضای مجازی
اختلالات روانپزشکی و روانی اجتماعی از مهمترین آسیب های اعتیاد به فضای مجازی است.
تحقیققات نشان داده که عزت نفس پایین، تکانشگری ، کیفیت خواب ضعیف ، اختلال خلقی و خودکشی با اعتیاد و وابستگی به فضای مجازی مرتبط است.
نتایج مطالعه ای که بر روی ۲۱۱۴ دانش آموز (۱۲۰۴ پسر و ۹۱۰ دختر) انجام شد نشان داد که افراد مبتلا به IA یا اعتیاد به فضای مجازی با علائم اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD)، اختلالات افسردگی، فوبیای اجتماعی و خصومت به ویژه در میان نوجوانان پسر مواجه هستند.
بطور کلی افرادی که به فضای مجازی و آنلاین اعتیاد دارند دو نوع علائم احساسی و فیزیکی را تجربه می کنند.
علائم احساسی همانطور که گفتیم احساس گناه، اضطراب؛ افسردگی، احساس سرخوشی هنگام استفاده از فضای مجازی، انزوا، اجتناب از انجام کارها، از یاد بردن برنامه های خود و … می باشد.
علائم فیزیکی اعتیاد آنلاین مشخصا برای افرادیست که مدت طولانی از کامپیوتر استفاده می کنند. این افراد با کمردرد، سردرد، افزایش یا کاهش وزن، تاری دید، سندرم تونل کارپال، اختلال در خواب و … مواجه می شوند.
اعتیاد به فضای مجازی در نوجوانان
اخیرا اعتیاد به فضای مجازی در نوجوانان زیاد دیده می شود.تشخیص اعتیاد به اینترنت شاید کمی دشوار باشد چون در حال حاضر اکثر افراد در دنیا از فضای مجازی استفاده می کنند اما تفاوت زیادی بین حد تعادل و زیاده روی وجود دارد.اگر نوجوانان به تمام مسئولیت ها و کارهایی که دارند بخوبی رسیدگی کنند، از اینترنت برای پیشبرد اهداف و تحقیقاتشان استفاده کنند و بخشی از تایمشان را هم برای تفریح در فضای مجازی و در کانال های آموزنده و سرگرم کننده اختصاص دهند هیچ مشکلی ایجاد نمی شود.
اما اگر علائم زیر در نوجوانان به چشم بخورد ممکن است نشانه هایی از اعتیاد به اینترنت باشد:
- مخفی کردن مدت زمان انلاین بودن
- اولویت داشتن اینترنت بر سایر سرگرمی ها
- تمایل به تنها بودن و عدم انجام فعالیت های روزمره و وقت گذراندن با دوستان
- غفلت کردن از بهداشت فردی و کارهای روزمره
- زمان زیادی را در کامپیوتر را موبایل گذراندن
- آنلاین بودن بیش از حد
اگر هر کدام از این علائم را در فرزندتان مشاهده کردید و با محدود کردن آنها در استفاده از موبایل و اینترنت شاهد بداخلاقی، پرخاشگری و رفتار و کلام نامناسب از جانب آنها بودید احتمالا فرزندتان به فضای مجازی اعتیاد پیدا کرده است.
بهترین درمان اعتیاد به اینترنت در نوجوانان
اعتیاد به اینترنت به روش های مختلفی درمان می شود.گفتار درمانی در کنار درمان شناختی رفتاری یا CBT یکی از بهترین راه های درمان اعتیاد به اینترنت در نوجوانان است.اگر فرد بیماری زمینه ای روانی هم داشته باشد ممکن است متخصصان از دارودرمانی برای کمک به مدیریت علائم بیماری و کنترل افکار مزاحم استفاده کنند.
در کنار مشاوره ورزش هم گزینه موثری برای درمان اعتیاد است چون اثرات کاهش دوپامین در مغز که ناشی از محدود شدن استفاده از اینترنت است را کاهش دهد.
هدف از درمان اعتیاد به اینترنت ایجاد حد تعادل در مصرف آن است نه اینکه کامل اینترنت حذف شود.
اگر فرزندانتان در استفاده از اینترنت زیاده روی می کنند و این مساله که کار و مدرسه و زندگی شان ضربه زده بهتر است قبل از اینکه در خانه به او فشار بیاورید به یک مشاور مراجعه نمایید تا این اعتیاد به شکل اصولی درمان گردد.
کار امد